Baxtli yashash sirlari

Qadimda Abdulahad ismli bir yigit bo'lgan ekan. Abdulahadni na yashashga tuzikroq uyi,na bir do'sti,na bir oilasi yo'q ekan. Shuning uchun Abdulahad o'zini dunyodagi eng bahtsiz inson deb hisobkarkan. Bir kuni Abdulahad o'z bahtini izlab yo'lga chiqibdi. Abdulahad yo'lida turli bahtligu bahtsiz insonlarni uchratibdi yo'lini davom ettirayotib bir chashma oldiga kelib dam olish maqsadida tohtasa, chashma oldida ikki oyog'i yo'q hamda ikki ko'zi ko'r odam yig'lab o'tirgan ekan. Abdulahad haligi odamni yoni kelib ey bechora nogiron nega buncha yig'layabsan deb so'rasa. Haligi nogiron ikki oyog'i cho'loq ikki ko'zi ko'r odam shunday javob beribdi. Men bahtli ekanimdan suyunib ollohga shukr aytib yig'layabman debdi. Shunda Abdulahad hayron qolib sen qanaqasiga bahtli bo'lishing mumkun ahir seni ko'zing ko'r oyog'ing cho'loqku debdi. Shunda haligi nogiron odam kulib shunday javob beribdi. Meni aslida ko'zim ochiqlik paytida ko'zim ko'r bo'lgan ekan. Men ko'ra bila turib gunoxlar qilganman. Endi esa meni qalb ko'zlarim ochilgan qalb ko'zim yaxshi yomonni yaxshi ajratadi men shunga bahliman. Oyoqlarim esa hohlasa ham yomon yo'lga yurolmaydi. Bu esa yomon yo'lga yurushdan yaxshiroq men shuning uchun bahtliman bahtli ekanimdan ollohga shukrona aytib yig'layabdan beb javob bergan ekan. Darhaqiqat baht nima o'zi? Baht bu avvalo dunyoga inson bo'lib yaralganimiz. Haqiqiy baht esa biz musulmon bo'lib tug'ilganimizdur. Dunyoni yaxshi yomonini o'z ko'zlarimiz bilan ko'rishiz. Yaxshini yomonga ajrata olishimiz bahtdur. Yaxshimi yomonmi yaqinlarimiz oilamiz ota onamiz do'stu dushmanimiz borligi ham eng katta bahtdur. Garchan sevgimiz armon bo'lgan bo'lsa ham sevganmiz sevilganmiz shuning o'zi baht emasmi? Baht bu to'rt yana muchamiz sog'ligi to'rt faslni ko'rishimiz. Baht bu kimnidur sog'inish kimgadur kerak ekanini his etishdur. Baht bu qushlar sayrashini o'z quloging bilan eshitib. Gullar isini hidlash emasmi? Ishoniy baht aslo boylikda emas. Shunday insonlar borki hamma narsasi yetarli, to'rt muchasi sog'lom bo'la turib ozgina dard tashvish yoki muammo paydo bo'ldimi o'zini eng bahtsiz odamga chiqarib qo'yadi. Shuni bilinki insonda armon bo'lmasligi uchun inson dard kelganda chiroyli sabr qilib o'zini yo'qotmasdan uni yengib o'tishlik insondi vazifasidur. Dardni tashvishni olloh suygan bandasiga beradi shuning uchun kerak bo'lsa shu dardu tashvishlarimiz ham bitta bahtdur. Chunki shu tashvish dardlar bo'lmasa baht va sog'lik qadrini bilmasdik. Ehtimol shu turli tashvishlarsiz hayot ham biroz zerikarli bo'larmidi? Luqmoni Haqimdan so'rashibdi inson bahtli bo'lish siri nimada deb ? Shunda Luqmonu Haqim javob bergan ekan bahtni hech qanday siri yo'q bahtli bo'lish uchun inson eng avvolo bahtliman deb his qilib bahtiga ishonish kerak chunki ishonch insondi iymonidur iymon esa ko'p narsani o'zgartiradi Inson dunyoga bahtli bo'lish uchun kelgan degan ekan. 

psixologlarning fikricha inson hayotda o'zini baxtli ekanligiga ishontirishi kerak ekan. inson ongida qanday fikr bo'lsa shu fikr hayotining asosiga aylanib borar ekan. shu o'rinda ota-bobolarimiz yaxshi gapga ham yomon gapga ham farishtalar omin deydi deyishlari ham bejiz emas. shunday ekan faqat baxtlilar qatorida eng baxtlisiman deb yashash kerak

:dugona$ yahshimisila.bu mavzulani oqip chiqip manam ozimi fikrimi yozmoqchiman.Inson baxtli bolishi uchun bazan insoni harakatlariham yetmaydi.masalan bir dugonam bor turmush qurganiga 3 yil boladi ammo hamon farzandsiz.farzand bolmagani uchun ham baxti butunmas.qancha harakat qildi farzandli bolish uchun olmagan licheniyasi qolmadi.balki Alloh ham insoni harakteriga qarap insonlarga bolgan muomilasiga qarap bersa kere risqini.

mohirabonu wrote: :dugona$ yahshimisila.bu mavzulani oqip chiqip manam ozimi fikrimi yozmoqchiman.Inson baxtli bolishi uchun bazan insoni harakatlariham yetmaydi.masalan bir dugonam bor turmush qurganiga 3 yil boladi ammo hamon farzandsiz.farzand bolmagani uchun ham baxti butunmas.qancha harakat qildi farzandli bolish uchun olmagan licheniyasi qolmadi.balki Alloh ham insoni harakteriga qarap insonlarga bolgan muomilasiga qarap bersa kere risqini.

BU O'TKINCHI DUNYO, KIMGADIR KENG KIMGADIR TOR DUNYO. HAR NE'MATNING IN'OM ETILIWI AVVALO ALLOHDAN. ALLOH KIMGADIR FARZAND BERIB, KIMNIDIR BEFARZAND QILIB SINAYDI. BUNI BARISIGA WUKUR QILIW KERAK NOWUKURLIK YARAMAYDI. CHIN DILDAN IXLOS BILAN SO'RALSA ALLOH NE'MATIDAN BERMAY QO'YMAYDI. FARZANDI YO'Q DEGANI BAXTI BUTUNMAS DEGANIMAS, ALBATTA ALLOH BARCHANI BAXTINI BUTUN BERADI MUHIMI WUKUR QILINSA BAS HAMMASINI O'Z VAQTI BILAN BERADI. BU MANI FIKRIM XATOLIKLAR B6LSA UZR.

merikalik Psixolog Shon Achor inson baxtli bo’lishi uchun unga nima kerak ekanligini juda yaxshi biladi. Uning boshqa psixologlardan farqi, u o’z izlanishlarini insonni baxtli bo’lishining yo’llariga bag’ishlagan, ya’ni baxt formulasiga. Albatta, bunday formula yo’q. Lekin shunday bo’lsada, nima qilsa qanday qilib inson baxtli yashashi mumkinligi haiqda izlanishlar olib brogan. Bugun sizning e’tiboringizga o’shalardan 6 tasini taqdim e’tmoqchimiz.
→ Oddiy kundan ham ma’no toping! Ish – go’yoki biz uchun hayotdan rohatlanib yashashimizga halaqit beruvchi narsadek tuyiladi. Aslida ishdan ham rohatlanish mumkin. Har bir qilayotgan ishingizni kimgadir naïf tegayotganidan hursand bo’ling. Siz ham pul topayapsiz, ham kimgadir yordam berayapsiz. Demak sizning nazaringizdagi ish bilan o’tib ketgan oddiy kunda ham ma’no bor.
→ Yomon narsalarni unutib, yaxshi narsalarni qidiring. Yaxshi hodisalar uchun alohida kundalik tuting. Unga kuningiz davomida yuz bergan yaxshi hodisani yoki biror ishni qayd qilib yuring. Oradan bir oz vaqt o’tgach bu oddiy holga aylanadi va hayotdan faqat ijobiy narsalarni qidirib yashashga o’rganasiz.
→ Xatoingizdan foyda qidiring. Buning yo’li oddiy: xato va kamchiliklarga e’tiboringizni qaratmang, bu stressni chaqiradi. Yaxshi, o’zingizni ayblashdan to’xtatib, qilgan hatoingizdan yaxshilik izlang. Qilgan harakatingiz haqida yaxshilab o’ylang, sababini tushuning va undan yaxshilik izlang. Boshqacha qilib aytganda, qilgan hatoingiz bilan kelishish, ya’ni o’zizga o’ziz “Hamma hati qiladi. Hato qilish ayb emas, shunchaki uni to’gri baholash va nazorat qilish kerak. Ortiqcha his-tuyg’ularga berilish shart emas.” , deyishingiz lozim.
→ Katta maqsadlar yo’lida kichigini ham qo’y. Yetishishingiz mumkin bo’lgan maqsadlarni o’z rejangizga qo’shib qo’ying. Bu kichik maqsadlarga kichik muddat belgilab, ularni tez tez nazorat qilib turin.
→ Yaxshi odatlar chiqaring. “20 soniya qoidasi” - bu psixologlarning eng sevimli qoidalaridan biridir. O’zingiz istagan narsa uchun qisqa muddatda biror narsa qilish. Masalan, baxtli bo’lishni istasangiz - hammadan yaxshi bo’ling. Chiroyli qomatingiz bo’lishini istasangiz, sport bilan shug’ullaning, ozish niyatingiz bo’lsa – foydali mahsulotlarni o’zingiz yaqin qo’yib, zararlilarini uzoq tuting. O’zingiz istagan bu ishlarni har kuni 20 sekundan qilib borsangiz, keyinchalik bu odatga aylanadi.
→ Yaqinlaringizning qo’llab-quvvatlashiga e’tiborsiz bo’lmang. Achorning fikricha, insonlar baxtli bo’lishlari uchun ularga mehr yetishmas ekan. Ish ko’p, kamiga yaqinlaringiz ham yaxshi e’tibor bermayapdi. Natijada ham charchoq, ham hissiy ochlik insonga kuchli stress va asabiy taranglik beradi. Shunday ekan atrofingizdagi odamlarni qadrlashni o’rganing. Kasbdoshlaringiz bilan tanaffus vaqtida suhbatlashing, har biri bilan salomlashing, dildan suhbatlashing. U odamda uni qadrlashingiz uchun sabab axtaring, yaxshi tomonlarini izlang. Xaqiqiy baxtsiz odamlar – o’zgalar mehridan va e’tiborida qolgan odamlardir. Shu sababdan mehr berib, mehr olib o’zingiz baxtli qiling.
Aslida baxt siz uchun nima?
Sofiyya bu qoidala qaysi kitobda keltirilgan? Man shunaqa kitobladan köp øqib turaman, juda yoqadi.

Hayotda bir narsa yetish uchun ham sabir kere bo'larkan.va albatta allohdan umid qilish kerek.man bundan bir yil oldin orzuqip kutayotgan farzandimdan ayrilip qoldim.juda og'ir bolarkan bag'rizdigi bola tug'ilsayu olamdan otsa.osha payt faqat allohdan sabr soradim.oradan 1 yil otip mana qizli boldim va hama orzularim oshaldi.mana endi baxtliman.farzandan qismasin hich bir ayolni

Salom Adolat yahshimisiz %mua#
Shawn Achor

Happiness Researcher and Speaker

РегионSan Antonio, Texas AreaОтрасльНаучно-исследовательская деятельность

Sofiyya. wrote: Salom Adolat yahshimisiz %mua#
Shawn Achor

Happiness Researcher and Speaker

РегионSan Antonio, Texas AreaОтрасльНаучно-исследовательская деятельность

bu aytgan kitoblariz biri inglizcha, biri ruschami deyman? oo%^ mmm%!@

Ha engilis tilida.

Shawn Achor

Positive Psychology Expert and Author

Shawn Achor is the author of the international bestseller, The Happiness Advantage, and his newly released book, Before Happiness is a New York Times bestseller. Shawn spent over a decade at Harvard University where he won over a dozen distinguished teaching awards for his work. Shawn founded Good Think Inc. to share his research with the world. Subsequently, Shawn has lectured or researched in 50 countries, speaking to CEOs in China, school children in South Africa, doctors in Dubai, and farmers in Zimbabwe. Shawn has become the world’s leading expert on the connection between happiness and success. In 2012, Shawn's research on happiness made the cover of Harvard Business Review, his TED talk is one of the most popular of all time with over 6 million views, and he has a new lecture airing on PBS called “The Happiness Advantage.”


Man engelis tilini bilmiyman agar siz bilsez õqisez buladi man perevotchikdan perevot qilib uqiyapman.

dilnozaxon, Odam a.s. jannatdan quvilgan ,jannatni ko'rgan odam zoti uchun bu dunyo ne'matlari kamlik qilaveradi.bu dunyodagi Alloh bergan sinovlarga chiroyli sabr qilmog'imiz darkor. Bejiz Alloh unga faqat qiz farzand ato qilmagandir har bir narsani o'z hikmati bor, noqobil fazandni boridan
yo'g'i yaxshi alloh bizga solih farzandlarb bersin Amiiiyn

Sofiyya. wrote: Ha engilis tilida.

unda inglizchani yaxshi bilarkansizde?

OQILA AYOL.
Oila – tabiatning shoh asarlaridan biri”. Bu so’zning zamirida esa aziz, tabarruk, sharafli kabi ma’nolar mujassam. Ayniqsa, bu qo’rg’onning chirog’i va charog’boni hisoblangan ayollar oqila bo’lsa, o’sha xonadonning farzandlari komil inson bo’lib voyaga yetadilar.

Yaqinda taniqli tibbiyotchi olim, tibbiyot fanlari doktori, professor, Xalqaro ekologiya, inson va atrof-muhit xavfsizligi akademiyasi akademigi Davlat Qo‘ldoshev xonadonlarida mehmon bo‘ldim. Shahar markazidagi torgina hovliga kirishingiz bilan dastlab diqqatingizni xonadondagi saranjom-sarishtalik o’ziga tortadi. Ushbu xonadonga bo‘lgan tashrifim, muborak yetmish yoshni qarshilayotgan Kenjaxon aya – professorning rafiqalari bilan bo‘lgan samimiy suhbatimiz, u kishining oila haqida aytgan hikmat to’la dil so’zlari qo‘limga qalam ushlashga, oilaparvar o‘zbek ayoli haqida yozishga undadi.

Xonadonga kirib borishim bilan professorning gaplaridan rafiqasini o‘ta qadrlashi, ardoqlashi, unga bo‘lgan mehri yaqqol ko‘rinib turardi. Erkaklarning o‘z ayoliga bo‘lgan bunday samimiy munosabatlariga kamdan kam guvoh bo‘lganim sababmi, miyamda “nega ayolini bunchalik ardoqlar ekanlar? Bu ayolda qanday xislatlar mujassamki, uni bu qadar e’zozlaydi, qiziq…” qabilida savollar g‘ujg‘on aylanar, bir tarafdan ularning o‘rnak bo‘lgulik oilasiga havasim kelardi. So‘ng Kenjaxon aya bilan suhbatlashganim sari o‘z-o‘zidan savollarimga javob topila boshladi:

Turmush qurganlariga ellik yil bo‘libdiki, Kenjaxon aya turmush o‘rtog‘ini har taraflama qo‘llab-quvvatlab, boriga ham, yo‘g‘iga ham qanoat qilib, sabr-bardosh bilan turmushning barcha mashaqqatlarini yengib o‘tgan va hozirda besh farzandning onasi, o‘n besh nabiraning buvisi bo‘lib, ularning rohatini ko‘rayotgan ayol. Nazarimda, haqiqiy o’zbek ayolining timsoli mana shunday qalbi daryo onalarning ezgu fazilatlaridan shakllanadi.

Ijodkor va ilm kishilarining rafiqasi bo‘lish, ochig‘ini aytganda, u qadar oson emas: ularning safarlarda uzoq muddat bo‘lishi, ilm qilish jarayonining maxsus sharoitlar talab qilishi istaymizmi, yo‘qmi turmush yuklarini ko‘proq ayol zimmasiga tushib qolishiga olib keladi. Bunday holatlar umr bo‘yi davom etmasa-da, tez-tez sodir bo‘lib turadi.Ijodkorga erkinlik kerak, ijod qilishi uchun sharoit kerak va bu borada uni tushuna oladigan umr yo‘ldosh kerak. Kenjajon aya turmush o‘rtog‘ini tushuna olgan ayollardan:

- Turmush o’rtog’im ilmiy ish bilan bog‘liq safarlarda ko‘p bo‘lardi, – deydi onaxon. – Shunda ba’zan farzandlarimiz shamollab, isitmalab qolgan vaqtlar, otasini sog‘inib injiqlik qilgan kezlar bo’lardi. Shu vaziyatda qo‘ng‘iroq qilib, hol-ahvol bilan qiziqqan paytlarida ham, xayollari buzilmay ilmiy ishlarini tezroq yakunlab olsinlar, deya ko’pincha uydagi ahvolni sezdirmay, hammasi joyida, ko’nglingiz xotirjam bo’lsin, derdim. Oilasidan doim ko’ngli tinch bo’lgan erkakning hamisha ishi yurishadi, agar u ijodkor yoki olim bo’lsa, izlanishlarga imkoniyati oshadi. Bundan ham muhimi, erkak oila boshlig’i hisoblansa-da, uning yonida suyanchig’i, tushunadigan odami bo’lsagina o’sha oilaning poydevori mustahkam bo’ladi.

- Mening fan doktori, professor darajasiga yetishishim, o’z soham bo’yicha talabalar uchun darslik va o’quv qo’llanmalar yaratib, e’tibor qozonishimda turmush o’rtog’imning xizmatlari, mehr-muhabbati beqiyosdir, – deydi Davlat ota Qo‘ldoshev rafiqasi haqida so‘z borganda. – Oila boshlig’i yoki uning bekasi o’ziga ko’rsatilayotgan hurmat-izzatni qadrlashida ham hikmat ko’p. o’zimga keladigan bo’lsam, turmush o’rtog’imning mehribonligi, kuyunchakligi, fidoyiligiga hamisha mehr bilan javob qaytarishga harakat qilaman.

Kenjaxon aya:

- Bir kuni ovqat qilmoqchi bo‘ldim, ammo uyda hech narsa yo‘q. Hatto ovqat qilishga ham. U cho‘ntakni qarayman, bu cho‘ntaklarni qarayman. Uydagi mavjud kiyim-kechaklarni kovlab chiqdim. Axiyri, 10 tiyin topdim. O‘shanda 10 tiyinga bitta buxanka non berardi. Do‘konga chiqdimda bitta buxanka olib kelib, dasturxonga o‘rab ishga ketdim. Turmush o‘rtog‘im ishdan kelganda, och o‘tirmasinlar dedim, nimadir qilishim kerak edi-da.

Davlat ota:

- Yangi oila qurganimizda, 2 ta ko‘rpa-to‘shak, 2 ta piyola, 2 ta qoshiqdan boshqa deyarli hech narsamiz bo‘lmagan. Bir kuni uyimizga uzoqdan mehmonlar keldi. Bir kecha yotaylik, degan mehmonlarga yo‘q deb bo‘larmidi?! Ammo 2 ta yostiq, 2 ta ko‘rpa-to‘shagimiz bor xolos. Kelgan mehmonlarga sir boy bermay, shularni to‘shab berdik. Uy zax. rafiqamni ustiga to‘nimni tashlab, o‘zim yerda tong ottirgan kunlarimiz ham bo‘lgan. Allohga shukr, u kunlarning sinovidan o‘ta oldik, halol mehnatimiz bilan bugun hamma narsaga erishdik.

“Erni er qiladigan ham xotin, qaro yer qiladigan ham xotin” maqoli ularning oilasida o‘z aksini topgan, desam mubolag‘a bo‘lmaydi: Professor Davlat ota Qo‘ldoshevning ulkan yutuqlarga erishishida, shu darajaga chiqishida turmush o‘rtog‘ining qo‘llab quvvatlashlariyu, sabr-bardoshi, kuyunchakligi katta rol o‘ynaydi. Arzirli qiyinchiliklarga duch kelishsa-da, oila mustahkamligini saqlay olgan, sabr ila yenga olgan Davlat ota va Kenja ayalarning turmushlaridan o‘rnak olsa arziydi.

Bugungi kunda turmush ostonasidagi yoshlarga ota-onalar hamma narsani – uydan tortib, mebel, sarpo-suruqqacha tap-tayyor qilib berishga harakat qilishadi. Barcha sharoitlar mujassam bo‘lishiga qaramay, ming afsuski, arzimagan vajlar oqibatida ba’zi yoshlar osongina ajralib ham ketishmoqda. Buni xalqimiz “to’qlikka sho’xlik” deb izohlaydi. Tayyoriga ayyor bo‘lmay, “nol”dan boshlab o‘zlari mehnat qilib, oila to‘kisligiga harakat qilganlarida edi, “oila” so‘zining ma’no-mazmunini anglagan, uni qadriga yetib, bosiqlik bilan qarorlar qabul qilishgan bo‘larmidi… Hamma narsaning yetarli bo’lishi ham chinakam baxtga erishishga kafolat bo’la olmaydi.

- Bilasizmi, qizim, oila mustahkamligining bosh omili faqat sabr-qanoatli bo’lishdadir, – deydi onaxon. – Navoiyning “Mahbub ul-qulub” asaridagi bir qimmatli fikrga e’tibor bering-a: urug’ni qara, oldin uning hammayog’i loyga, changga belanadi. So’ng u yerga qadalgach, qattiq yerni yorib, qiyinchiliklarga sabr-toqat bilan chidab, yuzaga chiqadi. U zabardast daraxt bo’ladi, meva tugadi, qanchadan qancha odamlarning hojatini chiqaradi. Har qanday ishning, har qanday yutuqning qiyinchiligi bo’ladi. Unga sabr-toqat qilgan odamgina rohat-farog’atini ko’radi.

P.S. Ochig‘i, Kenjaxon ayaning metin irodasiga qoyil qoldim. Bilasizmi, butun hayotlarini (ba’zan ko‘zlarida yosh bilan) gapirib berayotganlarida men o‘zimni ularning o‘rniga qo‘yishga harakat qilib ko‘rdim. Qo‘yib ko‘rdimu, bunday sinovlarga dosh berishimga ikkilanib qoldim. Ochig‘i, qo‘rqib ketdim. Bu suhbat men uchun katta dars bo‘ldi. Axir, hayot bir tekis emas. Xoh ayol, xoh erkak bo‘laylik, bizni hali oldinda ne-ne sinovlar kutib turibdi eh-hee…

Salom Sofiyya bir Mubina1995 degan userkamiz bolardilar shu qiz ham uzundan uzoq maqolalar yozardilar huddi shu qizga juda ohshatyapman sizni huddi shu qiz qaytib kelgandek mult: mult: mult:
Negadur hozir kirmayaptilar yana kirib qolarlar ularni kutamiz singlim kabi yahshi korib qolgandim shu qizni lol:

Salom Dilnoza qalesiz yshshimisiz? @@qotish
Sizi gapizga hayron qoldim kimgadur uhshesiz digan gapni eshitish odami õylan tiradikan uv qizga qiziqib qoldim #hm .
Uzundan uzoq moqalarar yozishimga kesek,Man biron bir foydali yahshi narsani uqip urgansam kimgadur ilinaman.

Sofiyya. wrote: Salom Dilnoza qalesiz yshshimisiz? @@qotish
Sizi gapizga hayron qoldim kimgadur uhshesiz digan gapni eshitish odami õylan tiradikan uv qizga qiziqib qoldim #hm .
Uzundan uzoq moqalarar yozishimga kesek,Man biron bir foydali yahshi narsani uqip urgansam kimgadur ilinaman.

Ha u qiz judayam zor qiz manga juda yoqardi shunchaki ohshatdimda :rah# shunday ajoyib postlar uchun .yana mandan hafa bolmeng oppogim!

Dilnoza apa hech hafa bulmadim :whistle: shunchaki hoyron buldim.

dilnoza sultonova wrote: Salom Sofiyya bir Mubina1995 degan userkamiz bolardilar shu qiz ham uzundan uzoq maqolalar yozardilar huddi shu qizga juda ohshatyapman sizni huddi shu qiz qaytib kelgandek mult: mult: mult:
Negadur hozir kirmayaptilar yana kirib qolarlar ularni kutamiz singlim kabi yahshi korib qolgandim shu qizni lol:

dilnoza kecha mubina yozdilar onlayn suhbatlarga salom deb qaytib yozmadilar men ham rossa sogindim oppogim!

Sofiyya. wrote: Dilnoza apa hech hafa bulmadim :whistle: shunchaki hoyron buldim.

%ZZ@ %ZZ@ %ZZ@ %ZZ@ %ZZ@ %ZZ@ %ZZ@

Ayollar uchun eri bilan murosa qilib tinch va bahtli yashashni kaliti bu- ayolni tilini tiya bilishidir, deb o`ylayman. Uydagi hamma ikir-chikir, balolar shu suyaksiz til orqali bo`ladi. mult: